به گزارش «اخبار خودرو» ، پروژه طراحی و تولید پلتفرمهای ملی و اختصاصی چندسالی است که توسط خودروسازان پیگیری میشود. به نظر میرسد بحث تحریمها در سالهای ابتدایی دهه جاری، خودروسازان را به این نتیجه رساند که باید تا حد امکان از وابستگی خود به خودروسازان خارجی بکاهند تا در بزنگاههای مختلف با خروج آنان از کشور درنمانند. در همین زمینه سایپا کار روی مگاپلتفرم (پلتفرمچندمنظوره) اختصاصی خود را از سال 90 شروع کرد. هرچند کمی دیر اما درنهایت هفته گذشته از نخستین محصول این پلتفرم در نمایشگاه شیراز رونمایی شد، خودرو «رهام» که از ظاهر و امکانات بسیار خوبی برخوردار است و میتواند سهم بسیار مناسبی در بازه قیمتی بیشاز 60 میلیونتومان (بنا بر گمانهزنیها درخصوص قیمت این خودرو) برای خود بهدست آورد.
یکی دیگر از مواردی که با توسعه پلتفرمهای ملی میتوان به آن امیدوار بود، بحث توسعه قطعهسازی است. صنعتی که میتواند با تولید خودروهایی بهروز و با تیراژ بالا و البته با سرمایهگذاری مناسب پیشرفت کند. درهمین خصوص، گفتوگویی انجام دادهایم با سعید مدنی، مشاورعالی مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا که مشروح آن در ادامه از نظرتان میگذرد.
خودروی «رهام» از پروژه SP100 سایپا رونمایی شد. لطفا در ابتدا مختصری درخصوص پروژه SP100 سایپا و تفاوت آن با پلتفرمهای قبلی مانند X200 توضیح دهید.
پروژه SP100 درواقع همراستا با رویکرد جدید صنعت خودرو کشور است که همواره خودروسازان بهدنبال آن بودهاند. منظور از این رویکرد، ایجاد یک پلتفرم ملی است که مختص خودروساز داخلی باشد و این پلتفرم نیز بر همین اساس شکل گرفته است. پیش از این نیز سوابقی در این زمینه وجود داشت که بیشتر روی دو پلتفرم X100 (پراید) و X200 (تیبا) بود. اینبار اما بهدنبال پلتفرم جدیدتری بودیم که قابلیت گسترش به مدلهای کلاس C را هم داشته باشند که خودروی «رهام» این امکان را فراهم کرده است. خودروهای فعلی عمدتا در کلاس B تولید میشوند. این در حالی است که خودروی جدید بین دو کلاس B و C تولید میشود. این خودرو روی پلتفرمهای بزرگتر طراحی شده و میتوان آن را محصولی کاملا مستقل دانست که با کمک مرکز تحقیقات گروه سایپا و همچنین استفاده از شرکتها و مشاوران خارجی طراحی شده است. SP100 بهعنوان نخستین پلتفرم اختصاصی گروه ملی سایپا شناخته میشود.
بهنظر شما خودروی «رهام» باتوجه به امکاناتی که دارد، درصورتیکه به بازار عرضه شود، در میان محصولات داخلی چه جایگاهی را به خود اختصاص خواهد داد؟
حُسن این خودرو و پلتفرم آن، این است که وابستگی به خودروسازان خارجی ندارند. این خودرو صددرصد با کمک مشاوران خارجی و گروه سایپا طراحی، تولید و نمونههای آن عرضه شده است. مشاوران این خودرو از کشور کره و نخبگان کشور بودهاند. در این خودرو تمام استانداردها و الزامات قانونی رعایت شده است و اکثر آپشنهای موجود در خودروهای بهروز را در آن میتوان مشاهده کرد. این خودرو بهعنوان یک محصول نسبتا کامل با مصرف سوخت پایین شناخته میشود که میتواند در چند سال آینده جایگزین بسیاری از خودروها و پلتفرمهای قدیمی شود. این خودرو تنها در یک مدل تولید نخواهد شد بلکه با مدلهای مختلفی ازجمله هاچبک، سدان، کراس و وانت تولید خواهد شد و حداقل سه مدل روی این پلتفرم طراحی و تولید خواهد شد.
گفته میشود پلتفرم «رهام» نیمنگاهی به پلتفرم تویوتا یاریس نسل 2002 تا 2007 داشته است. چقدر این موضوع را تایید میکنید؟
با نگاهی به پلتفرم خودروهای مختلف متوجه میشویم که آنها در بسیاری از جنبهها به یکدیگر شبیه هستند. این بدان معنا نیست که مدلهای مختلف از یکدیگر اقتباس کردهاند. به هر حال در تمام پلتفرمها سیستمهای نیروی محرکه، گیربکس و تعلیق دیده میشود. این موارد ممکن است در بسیاری از خودروها با یکدیگر مشابه باشند. شاید در محاسبات و طراحیهای انجامشده، شباهتهایی بین SP100 و پلتفرم تویوتا یاریس مشاهده شود اما بدین معنا نیست که کاملا از این پلتفرم تقلید شده باشد. در این خودرو اتاق، تریم و شاسی تفاوتهایی نسبت به خودروی یاریس دارد اما در طراحیها معمولا از یکسری اصول مشابه استفاده میشود. به عنوان مثال اگر اتاق خودرو کوچک باشد، از گیربکسهای CVT استفاده میکنند که فضای کمتری را به خود اختصاص دهد. این موضوع به معنای کپیبرداری بین دو یا چند محصول نیست. ممکن است تشابهاتی در این خصوص وجود داشته باشد اما در مجموع طراحی این خودرو داخلی است. پیش از نیز به شباهتهایی بین X200 و خودروی ریو اشاره میشد اما به معنای کپیبرداری کامل تیبا از ریو نیست بلکه تنها از آن خودرو ایده گرفته شده است.
به نظر شما عرضه خودروهای داخلی با پلتفرمهای ملی مانند SP100 میتواند جایگزین مناسبی برای برخی خودروهای چینی موجود در بازار باشد؟
هر پلتفرم باتوجه به ویژگیهای خود، از عمر مشخصی برخوردار است. معمولا این عمر بین 5 تا 10 سال در نظر گرفته میشود و روی یک پلتفرم اتاقهای گوناگونی مورد استفاده قرار میگیرد تا از تنوع قطعات جلوگیری شود. تصور میکنم طی 5 تا 6 سال آینده بتوان خودروهای مختلفی را روی این پلتفرم طراحی کرد که از اتاقها و آپشنهای مختلف برخوردار باشد. در این صورت بهراحتی میتواند جایگزین مناسبی برای خودروهای چینی یا حتی برخی مدلهای دیگر بازار باشد.
برای تولید خودروی SP100، چند درصد از همکاری قطعهسازان داخلی بهره گرفته شده است؟ بهطورکلی پلتفرمهای داخلی چه اندازه میتوانند به صنعت قطعه کشور کمک کنند؟
چون عملا هم امتیاز خودرو و هم امتیاز قطعات آن در اختیار خودروساز داخلی است، قطعا بسیار کمتر از دیگر خودروها به شرکتهای خارجی وابستگی دارد. البته برخی قطعات حساس آن از خارج وارد میشود که این قطعات در تمام خودروهای با درصد داخلیسازی بالا نیز وارد میشوند. این در حالی است که برای استفاده از قطعات داخلی، محدودیتها کمرنگ شدهاند. زمانی که با یک خودروساز خارجی همکاری میکنید، برای استفاده از قطعات مورد نیاز محصول، نیازمند مجوز خودروساز خارجی هستید و خرید قطعه باید با هماهنگی آنها انجام شود. درصورتیکه در پلتفرمهای ملی، نیازی به این اجازه نیست چراکه امتیاز و طراحی قطعه مورد نظر، مربوط به خودروساز داخلی است و خودروساز این اختیار را دارد که برای تامین قطعه از قطعهسازان داخلی یا خارجی بهره ببرد.
بهنظر شما فناوری خودروی SP100 به اندازهای بالاست که بتواند قطعهسازان داخلی را وادار به ارتقای فناوری کند؟
اکثر قطعات این خودرو طبق استانداردهای ملی استفاده میشود و کل محصول نیز باید براساس این استانداردها شکل بگیرد. رویکرد جدید در صنعت خودرو باید مورد حمایت دولت، خودروسازان و ارگانهای مختلف قرار بگیرد تا استانداردهای محققشده توسط خودروسازان همچنان در مسیر ارتقا باشد و کار در راستای توسعه آنها ادامه یابد. بدین ترتیب اگر در آینده نیز استانداردهای جدیدی وضع شود، روی این خودرو قابل اعمال خواهد بود.
عرضه این پلتفرمها در زمان تحریمها چقدر میتواند موثر باشد و چه میزان از وابستگی صنعت خودرو ما به خارج کشور را کم میکند؟
زمانیکه با یک خودروساز با برند خارجی کار میکند، همیشه به دلایل مختلف برای صادرات به مشکل برمیخورد. گرچه در قراردادها همیشه صحبت از صادرات 20 تا 30درصدی میشود اما هرگز اقدامی در این زمینه انجام نمیشود. هر زمان که خودروساز قصد صادرات خودرو با لوگوی شریک خارجی را داشته باشد، با مقاومت آنها روبهرو میشود. این قضیه در مورد اکثر خودروسازان خارجی که در ایران فعالیت میکنند، صادق است.
در خودروی «رهام»، لوگو و برند متعلق به خودروساز داخلی است و بهشرط رعایت استانداردهای و الزامات بینالمللی میتواند آن را به هر کشوری صادر کند. مشکل دیگر، ارتباط قطعهسازان داخلی با قطعهسازان شرکای خارجی خودروسازان است. در این زمینه هم خودروسازان بسیار ضعیف عمل میکنند و برای آنکه درصد خودکفایی را بالا نبرند، این ارتباط را کمتر و مقاومت میکنند. حتی این موضوع بیان میشود که خودروسازان خارجی شخصیت مستقلی دارند و نمیتوانیم آنها را مجبور به همکاری با قطعهسازان داخلی کنیم. در این خودروی جدید، مستقیما با قطعهسازان خارجی همکاری میکنیم ولی امتیاز قطعه ساختهشده متعلق به سایپا خواهد بود. بنابراین این مشکل وجود نخواهد داشت. نکته بعدی مساله انتقال دانشفنی است. با این اقدام جدید، نیازی به انتقال دانشفنی خودروسازی نخواهیم داشت بلکه این دانش در کشور به وجود آمده است. با برخورداری از این پلتفرم ملی، سه محور «صادرات»، «توسعه قطعهسازی» و «انتقال دانشفنی» در حیطه اختیارات خودروساز داخلی قرار میگیرد و کمترین آسیب را از تحریمها خواهد دید. قطعا تحریمها به هر صنعتی آسیب وارد خواهد کرد اما در این موضوع آسیب آن کمتر خواهد بود.